Бронх астмине вăраха тăсăлакан чирсен шутне кĕртмелле. Асăннă чир чухне çынна ÿслĕк хытах аптратать, хăйлтăк сасă илтĕнет тата сывлама йывăртарах. Çакă пĕтĕмпех бронхсем шыçнипе çыхăннă.

Медицинăра бронх астмин темиçе тĕсне палăртаççĕ. Сăмахран, аллергилле бронх астми тĕрлĕ аллергенсем витĕм           кÿнине пула пуçланать. Инфекцилле бронх астми пĕр-пĕр инфекци чирĕпе чирленĕ хыççăн аталанать. Инфекципе аллергилле бронх астми пуçланнин тĕп сăлтавĕ - тĕрлĕ микроорганизмсем çине аллерги пани. Профессилле бронх астми ĕçленĕ вăхăтра тĕрлĕ сиенлĕ япаласем чылай вăхăт япăх витĕм кÿнипе пуçланать.  

Ку чухне çакна та палăртмалла, асăннă чир пĕрисен çăмăллăнах иртет, эрнере пĕр хутчен çеç ÿслĕк аптратма, сыв-лăш пÿлĕнме, уйăхра каçхине пĕр хутчен çеç сывлăх хавшама пултарать. Çавăн пекех теприсен эрнере, уйăхра каçсерен 1-2 хутчен чир хăй çинчен аса илтерет. Бронх астмин вăтам степенĕ чухне уйăхра 2 хутчен ÿслĕк канăçсăрлантарать, сывлăш пÿлĕнет. Кун пек чухне вара çыннăн вăй-хал чакни сисĕнет, ĕçлес туртăм та чакать. Асăннă степеньре каçхине те уйăхра икĕ хутчен чир хăй çинчен аса илтерме пултарать. Бронх астмин йывăр степенĕ чухне каçсерен   ÿслĕк аптратать, сывлăш питĕрĕнет, вăй-хал тата ĕçлес туртăм чакать.

Бронх астми хăрушă чир пулнине палăртса хаçата вулакана ăна пуçаракан тĕп сăлтавсене те асăнасшăн. Сывлăш çулĕсем урлă ерекен инфекци вирусĕ, тĕрĕс апатланманни, кулленхи апат çимĕçре аллергенлă продуктсемпе усă курни асăннă чире пуçарма пултарать. Çавăн пекех кÿкĕртпе вараланнă сывлăш, тĕрлĕ металл, тусан, çунса пĕтмен бензин продукчĕсем, хваттерсенче çунса пĕтмен газ продукчĕсем этем организмне хытах хавшатаççĕ. Промышленноçра хими аллергенĕсемпе - формальдегидпа, хромпа, никельпе, белоксемпе витаминсен концентрачĕпе, пестицидсемпе гербицидсемпе - усă курни те бронх астмине пуçарас хăрушлăх пур. Кунсăр пуçне пÿлĕмсене япăх уçăлтарни кавирсемпе матрассем те, чĕлĕм туртни те асăннă чире аталантарма пулăшаççĕ.

Йывăр ĕçлени, сивĕ сывлăш, çут çанталăк услвийĕсем, кăмăл-туйăм улшăнни, таса мар сывлăш, аллергипе тата инфекци вирусĕллĕ çынсемпе хутшăнни те чире йывăрлатать.

Аллергилле астмăпа чирлекенсен уйрăмах тимлĕ пулмалла. Вĕсен сывлăхĕ кил-çуртри тусана пула, сăвăссене пула, хурăн тата ытти йывăçсем çурăлнă чухне те хавшама пултарать. Июнь-июль уйăхĕсенче вара пучахлă ÿсен-тăрансем - тимофеевка, амброзия, костер, ыраш - çеçкене ларнă чухне те астма чирĕпе чирлекенсем аптраççĕ. Август, сентябрь уйăхĕсенче армутипе мăян çурăлнă вăхăтра та аллергилле бронх астмипе чирлекенсен асăрхануллăха ÿстермелле.

Çавăн пекех инфекци чирĕсенчен бронхпа ÿпке тытăмĕн-чи, сывлăш çулĕсен органĕсенчи чирсем хытах хавшатма пултараççĕ. Кун пек чухне чирлĕ çынсем сывлăш çитменннипе, сывлама йывăр пулнипе аптрама пуçлаççĕ. Кун пек паллăсем нумай чухне вăрăма тăсăлаççĕ.

Чир организма питех хавшатасран вăхăтра сипленни тата хăш-пĕр йĕркесене пăхăнни уйрăмах пĕлтерĕшлĕ. Ку чухне тухтăрпа канашласа сиплеве тĕрĕс йĕркелемелле. Чире йывăрлатакан сăлтавсенчен пăрăнма тăрăшмалла, пÿлĕм- сенче кавирсемпе усă курмалла мар, тĕклĕ минтерсем вырăнне синтетика япаласенчен хатĕрленисемпе усă курмалла, тусан шăлнă чухне ятарлă мас-ка тăхăнмалла. Чир аталаннă вăхăтра тухтăр палăртнă эмелсене ĕçмелле.

И.АЛЕКСАНДРОВА,

пĕтĕмĕшле практика врачĕн офисĕн тухтăрĕ.